De diabetes is een metabole ziekte die sinds de jaren zeventig gestaag toeneemt, maar vooral in de 21e eeuw explosief is gegroeid . Volgens de statistieken van de Wereldgezondheidsorganisatie waren er in 1980 108 miljoen diabetici, een cijfer dat is gestegen tot 422 miljoen in 2014, en in 2019 was het de negende belangrijkste doodsoorzaak met ongeveer anderhalf miljoen mensen die aan deze ziekte stierven , een 48% vóór de leeftijd van 70 jaar.
Diabetes verandert de manier waarop het lichaam voedsel en producten verwerkt tot energie. De meeste van deze voedingsmiddelen en producten worden afgebroken tot glucose en komen in de bloedbaan terecht . Zodra de bloedsuikerspiegel stijgt, geeft de alvleesklier insuline af; dit hormoon laat suiker in de bloedbaan en in de cellen stromen om te worden gebruikt voor energie. Diabetes betekent dat het lichaam inefficiënt met insuline omgaat of dat het er niet genoeg van aanmaakt. Beide scenario's leiden tot een teveel aan glucose in het bloed . Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals hartaanvallen, blindheid, nierfalen, beroertes en amputaties van ledematen.
Diabetes is vaak een gevolg van het effect van een slecht voedingspatroon (te veel koolhydraten en te weinig vetten), met een hoge prevalentie in arme of ontwikkelingslanden. Een verandering van dieet (het volgen van een ceto-dieet of een koolhydraatarm dieet) leidt vaak tot een verbetering van de ziekte .
Risicofactoren zijn:
- Familiegeschiedenis van diabetes
- Ouder dan 35 jaar
- Overgewicht (BMI groter dan 23 kg/m2) of obesitas (BMI groter dan 25 kg/m2)
- Tailleomtrek van + 80 cm voor vrouwen en 90 cm voor mannen of adipositas in het bovenlichaam
- Hypertensie
- Recente gewichtstoename
- Sedentaire levensstijl
- Zwangerschapsdiabetes
Diabetes type 2, die 85% tot 95% van alle diabetes uitmaakt, kent een latente, asymptomatische periode van subklinische stadia die vaak verscheidene jaren onopgemerkt blijft. Bijgevolg zijn bij vele patiënten reeds vasculaire complicaties aanwezig op het ogenblik dat de diagnose van diabetes wordt gesteld. Aziatische bevolkingsgroepen hebben in het algemeen een hoog risico om op jongere leeftijd diabetes te ontwikkelen in vergelijking met westerse bevolkingsgroepen.
- Prikkelbaarheid
- Terugkerende infecties, vooral in de urinewegen, de geslachtsdelen, de huid, mond
- Problemen met wondgenezing
- Droge mond
- Brandende, pijnlijke, jeukende voeten
- Jeuk in het algemeen
- Reactieve hypoglykemie
- Acanthosis nigricans (bruine plekken in de plooien, in de meeste gevallen in de okselplooien, het kruis, de ellebogen en de zijkanten van de nek)
- Problemen met het gezichtsvermogen
- Impotentie of erectiestoornissen
De klassieke symptomen van diabetes, zoals polyurie , polydipsie en polyfagie, komen vaak voor bij type 1-diabetes, die snel tot ernstige hyperglykemie evolueert, en ook bij type 2-diabetes, met zeer hoge niveaus van hyperglykemie. Ernstig gewichtsverlies komt alleen voor bij diabetes type 1 of als diabetes type 2 lange tijd onopgemerkt blijft. Onverklaarbaar gewichtsverlies, vermoeidheid, rusteloosheid en lichaamspijn zijn ook veel voorkomende tekenen van onopgemerkte diabetes. Milde symptomen of symptomen die geleidelijk ontstaan, kunnen ook onopgemerkt blijven.
Er zijn drie hoofdtypen diabetes: type 1, type 2 en zwangerschapsdiabetes.
Diabetes type 1, ook bekend als insulineafhankelijke diabetes (behandeld met insuline-injecties), veroorzaakt auto-immuun vernietiging van de β-cellen van de alvleesklier . De redenen hiervoor kunnen genetisch zijn, maar ook het milieu, en zijn niet duidelijk omschreven. Het treft tussen 5% en 10% van de mensen met diabetes en de symptomen ontwikkelen zich vaak snel. De diagnose wordt meestal gesteld bij kinderen, adolescenten en jonge volwassenen. Mensen met type 1 diabetes moeten elke dag insuline innemen. Tot op de dag van vandaag weet niemand hoe diabetes type 1 kan worden voorkomen of genezen.
Diabetes type 2 is een ziekte waarbij het lichaam niet goed gebruik kan maken van insuline en zo de bloedsuikerspiegel binnen normale grenzen kan houden. Deze diabetes ontwikkelt zich in de loop van vele jaren en wordt meestal bij volwassenen vastgesteld (maar in toenemende mate bij kinderen, adolescenten en jonge volwassenen) . Deze ziekte begint met insulineresistentie, gaat dan door de pre-diabetesfase - het lichaam heeft te veel suiker in het bloed, maar niet genoeg om als diabetes type 2 te worden geclassificeerd - en ten slotte de ziekte zelf. De etiologie van dit type diabetes is onbekend, maar er is geen celvernietigend effect zoals in het geval van type 1. Een groot deel van de bevolking die aan deze ziekte lijdt, heeft overgewicht of obesitas. Maar ook mensen met een normaal gewicht kunnen door de ziekte worden getroffen.
Gestationele diabetes ontwikkelt zich bij zwangere vrouwen die nog nooit diabetes hebben gehad, en verdwijnt meestal na de geboorte van de baby. Het verhoogt echter wel het risico op diabetes type 2 later. De baby heeft ook meer kans om als kind of tiener zwaarlijvig te zijn en later diabetes type 2 te ontwikkelen.
De effectiviteit van het ketogeen dieet (waarbij de voorkeur wordt gegeven aan vetinname boven eiwit en suiker) is aangetoond om de effecten van diabetes type 2 onder controle te houden of zelfs om te keren. In 2008 werd een studie van 24 weken uitgevoerd om de impact van een ketogeen dieet op diabetes type 2 te analyseren. Uit de resultaten bleek dat degenen die ketogeen voedsel aten (olie-inname en minimaal suikergehalte) significante verbeteringen hadden in de glykemische controle en soms zelfs een vermindering van de behandelingen in vergelijking met degenen die een dieet met lage glykemische index aten; de resultaten zijn zinvol gezien het feit dat het ketogeen dieet de bloedglucose stabiliseert en de insulinegevoeligheid verbetert. Uit een overzicht van de literatuur rond keto blijkt dat dit dieet doeltreffender is voor de beheersing van de bloedsuikerspiegel, voor gewichtsverlies en de vermindering van de behoefte aan insuline dan andere diëten.
Een belangrijke marker voor diabetes is de A1c-test, die de bloedsuikerspiegel meet gedurende de drie maanden voorafgaand aan de test. Mensen met pre-diabetes of diabetes hebben meer suiker aan hun hemoglobine, dat de test berekent. Een onderzoek uit 2017, uitgevoerd over 32 weken, toonde aan dat mensen op een ketogeen dieet betere A1c-markers hadden dan mensen op een vetarm dieet. Een andere eerdere studie had al dezelfde resultaten aangetoond.
Het is belangrijk op te merken dat het ketogeen dieet diabetes type 2 kan omkeren, maar niet elimineren. Dat wil zeggen, als de slechte eetgewoonten terugkeren, zal ook de diabetes terugkeren. Indien men een ketogeen protocol wil volgen terwijl men diabetes heeft en reeds medicatie neemt, moet de vermindering van koolhydraten worden gedaan onder toezicht van een arts, aangezien dit zeker een vermindering of afschaffing van deze medicatie zal vereisen.
Wat type 1-diabetes betreft, is er nog steeds een gebrek aan bewijs, maar studies hebben een stabilisatie van het HbA1c met een ketogeen dieet aangetoond
